Antropoloopbaan

It’s a beautiful thing when a career and a passion come together.

Doe wat je leuk vindt, het geld is bijzaak. Dat was (en is) het mantra dat ik regelmatig in mijn hoofd opdreun. Maar vanochtend werd ik wakker en besefte ik dat het eigenlijk al weken andersom is. Nadat mijn werkervaringsplek stopte, heb ik uit nood de eerste de beste baan aangenomen die ik kon krijgen. Die baan omarm ik nu met volle overtuiging, blij dat ik niet mijn handje hoef op te houden om rond te komen.

 

Wandelend cliché van de quarterlife crisis?

Het grootste deel van het afgelopen jaar heb ik gedaan wat ik ontzettend leuk vind: jongeren iets bijbrengen over armoede en onrecht in de wereld. Op kantoor zette ik zeer kritische kanttekeningen bij het lesmateriaal, voor de klas probeerde ik mijn enthousiasme en kennis over te brengen op ‘de jeugd, want die heeft de toekomst’.

Als dat laatste waar is, heb ik dan nu de toekomst van tien jaar geleden? En benut ik die dan optimaal? Het heden is in ieder geval niet de toekomst die ik op mijn vijftiende voor ogen had. Mijn situatie op de arbeidsmarkt is een van die dingen waardoor ik me soms het wandelende cliché van de quarterlife crisis  voel.

Of niet? Ik kan mijn rekeningen betalen en zelfs een beetje sparen voor spannende reizen die ik volgend jaar wil gaan doen. Is het dan zo erg dat ik daarvoor iets doe wat ik minder leuk vind? Een vriendin van mij leeft al sinds het behalen van haar bachelordiploma op deze manier: een jaar werken, een jaar reizen, een jaar werken en weer een jaar reizen. Het geklaag is niet van de lucht als ze in de ‘werk’-jaren lange dagen in saaie winkels moet staan. Maar als ze dan eenmaal op reis is, is alle ellende vergeten en beleeft ze jaloersmakend mooie avonturen.

Is dat niet waarom we werken? Om mooie dingen buiten het werk om te beleven? Die mooie dingen hoef je niet te beperken tot ‘buiten kantoortijden’: na een jaar doorbijten kun je ook een jaar lang op wereldreis gaan. Werk om te leven!

 

Je eigen droombaan creëren

Toch ben ik opgegroeid met het idee dat je na je afstuderen vrij snel een vaste baan hoort te vinden, en vervolgens jarenlang bij hetzelfde bedrijf in dienst bent. Mijn vader deed het, en kwam regelmatig op vrijdagmiddag thuis van een borrel of receptie van iemand die twintig, dertig of zelfs veertig jaar bij de zaak zat. Wist ik veel dat dit soort recepties een langzame dood aan het sterven is! De huidige arbeidsmarkt is flexibel en daar moet je als werkzoekende op inspelen. Om me heen beginnen steeds meer pas afgestudeerden een eigen bedrijfje, waarin ze hun persoonlijke passie ombuigen in wat soms een gat in de markt blijkt te zijn. Ze spelen in op nieuwe ontwikkelingen, bieden flexibel hun diensten aan en creëren zo hun eigen droombaan. Hoe ze het doen is me een raadsel, maar een aantal van hen is erg succesvol aan het worden.

Veel (universitaire) studies leiden je bovendien niet op voor een concrete functie. Dat is aan de ene kant natuurlijk een groot pluspunt: je bent flexibel inzetbaar en hebt een brede, universitaire achtergrond. Maar aan de andere kant kan dat het zoeken naar een baan juist lastig maken. Persoonlijk ben ik opgeleid in de culturele antropologie. Vaak wordt dit, vooral door cultureel antropologen met een baan, als een nuttige achtergrond genoemd voor een toekomstige carrière. Waar die carrière te vinden is? Geen idee. Het aantal vacatures met als functietitel ‘cultureel antropoloog’ dat ik ben tegengekomen, is op een hand te tellen.

 

Met je diploma in de hand het zwarte gat in

Vier jaar, vaak nog wat langer, werk je toe naar dat felbegeerde diploma. De uitreiking daarvan wordt uitgebreid gevierd met trotse familieleden en vrienden. Toch kleeft er vaak een overweldigend gevoel van onzekerheid aan die dag. Want met dat papiertje in de hand is het officieel: je bent student-af, moet nu toch echt op zoek naar een baan. Zoals je bijdehante lievelingsoom het zo graag verkondigt: ‘nu begint het echte leven’. En dat echte leven, de harde werkelijkheid van solliciteren, afwijzingen en fulltime bijbaantjes, kan ondanks alle verontrustende berichten over werkloosheidscijfers behoorlijk rauw op je dak vallen.

Ik heb in ieder geval zeer weinig voorlichting gehad over het zwarte gat na het afstuderen. Zes ECTS over inheemse rituelen in Micronesië inwisselen voor een intensieve cursus ‘voorbereiding op de loopbaan’? Spijtig voor de Micronesiërs, maar ik zou er geen seconde over twijfelen.

Tien geboden

Ik ga de komende tijd hard op zoek naar middelen om mijn passie en carrière aan elkaar te koppelen. Doel van die zoektocht is uiteraard gestructureerd toewerken naar mijn droombaan. Maar daarnaast ben ik op zoek naar tien geboden die wat structuur in de zoektocht kunnen aanbrengen. Hier alvast de eerste drie:

1. Denk buiten de gebaande paden. Zoek niet naar een vacature, maar naar middelen om jouw unieke kwaliteiten in te zetten voor je droomwerkgever.
2. Blijf jezelf ontwikkelen, ook na het afstuderen.
3. Gebruik en ontwikkel je netwerk.

Wordt vervolgd!